پرچم سلجوقیان

پرچم سلجوقیان

توضیحات:
عقاب دو سر سلجوقی نشانه گستره قلمرو سلجوقی در شرق و غرب میباشد.
سر رو به شرق نشانه حکومت بر ایران و میان رودان و سر رو به غرب نشانه حکومت بر بخشهایی از آناتولی و سوریه و سرزمین مقدس میباشد.

سلجوقیان قبیله ای چادر نشین و از ترک های اوغوز بودند که به عنوان مزدور در حوالی خراسان برای قلمروهای اسلامی خدمت میکردند ولی علی رغم پذیرفتن اسلام سنی حنفی، حاکمان غزنوی آنها را به چشم تهدید نگاه میکردند. 
در سال 1040 طغرل سلجوقی در شمال خراسان علیه غزنویان دست به شورش زد. سلطان مسعود غزنوی با سپاهی عظیم پنجاه هزار نفری به همراه 12 فیل هندی به قصد سرکوب آنها عازم شد و در ابتدا موفق شد هرات و نیشابور را از سلجوقیان بگیرد ولی در ادامه خطوط تدارکاتی سپاه عظیم او توسط تاکتیک های بزن در رو سلجوقی بسیار آسیب دید و نیروهایش بدون آذوقه در بیابان های نزدیک شهر مرو گیر افتادند. در نهایت در نبرد دندانقان در سال 1040 میلادی از سلجوقیان شکست خوردند و  تقریبا تمام قلمرو غزنوی به غیر از بخش هایی از هند به دست سلجوقیان افتاد.

سپس در 1048 طغرل نیرویی برای فتح آذربایجان فرستاد اما سلسله سالاریان و باقی دولت های کوچک محلی آنها را شکست دادند. اما همان سال برادر طغرل در راس سپاه دیگری با موفقیت وارد منطقه شد ولی او در ادامه به قلمرو روم شرقی در حوالی دریاچه وان حمله کرد و این اولین درگیری میان سلجوقیان و رومیان زمینه ساز نبرد ملازگرد در 1071 بود.
در ادامه در سال 1055 با دعوت القائم خلیفه عباسی، سلجوقیان بوییان شیعه را شکست داده و تا بغداد و منتهای فرات رسیدند. بخاطر تعصبی که طغرل برای اسلام سنی از خود نشان میداد، محبوبیت او بالا رفت و شمار نیروهایش بیشتر شد چراکه خلفای شیعه فاطمی در مصر تهدید جدی برای قلمرو چند تکه سنی ها بشمار میآمدند.

سلجوقیان گرچه جنگجویان ممتازی بودند ولی در اداره حکومت ضعیف عمل میکردند و به محلی ها متکی بودند، آنها به طور مداوم در هر گوشه با شورش ها روبرو میشدند مثل شورش فریبرز حاکم اصفهان در 1050 یا شورش برادر طغرل در 1058. بدین ترتیب سلجوقیان برای مشغول نگه داشتن لشکریان خود به طور مداوم به قلمرو روم شرقی حمله میکردند که این باعث پاسخ آنها در سال 1071 شد که امپراتور رومانوس چهارم (همزمان با حکومت آلپ ارسلان) با سپاهی عظیم به سمت مرز هاش شرقی اش آمد. در نبرد ملازگرد در سال 1071 روم شرقی شکست وحشتناکی را متحمل شد و این باعث شد روم شرقی مثل همیشه وارد مرحله جنگ های داخلی شود و همچنین راه به سوی آسیای صغیر و آناتولی برای سلجوقیان باز شد.

بعدتر آلپ ارسلان به هنگام اعدام یوسف خوارزمی، به دست او کشته شد و پسرش ملکشاه جای او را گرفت ولی با مرگ او امپراتوری سلجوقی دوره دیگری از بی ثباتی را تجربه کرد و در این میان عده ای از سلجوقیان وارد آناتولی شده با طرفداری از جناح های مختلف در جنگ های داخلی روم شرقی، چند قلعه مهم را به عنوان جایزه دریافت کردند که این باعث ایجاد حکومت سلجوقیان روم (سلجوقیان کوچک) شد.
سلجوقیان همچنین در 1076 با اعراب فاطمی درگیر شده و سوریه و سرزمین مقدس و شهر های مهمی چون دمشق، حلب، صور، صیدون و اورشلیم را فتح کردند و حتی تا مکه و ساحل دریای سرخ هم پیش رفتند.
بدین ترتیب اوج حکومت سلجوقی در دوره سومین سلطان یعنی سلطان ملکشاه پسر آلپ ارسلان بود و شخصیت های فرهنگی بزرگی چون خواجه نظامالملک در دوره او و پدرش زندگی میکردند.

همانطور که عرض شد حکومت سلجوقی انعطاف و یکپارچگی ضعیفی داشت و پس از مرگ ملکشاه حین شکار در 1092 امپراتوری سلجوقی مشابه آنچه بر امپراتوری مغول گذشت، عملا تکه تکه شد و هر بیلیک و هر امیر شهری برای خود برداشتند و قدرت امپراتور سلجوقی در بغداد کاهش یافت. بطوری که برادر ملکشاه یعنی تتش و عموی او سلیمان بر سر حلب با هم میجنگیدند و هردو خود را سلطان میخواندند.
تاثیر تحرکات سلجوقیان حتی بر اروپا بدین ترتیب تاثیر گذاشت که باعث شد رم شرقی پس از شکست در ملازگرد و تجربه چندین سال جنگ داخلی دست به دامن پاپ، رهبر مسیحیان غربی (کاتولیک) شود و آغاز حرکت صلیبیون به سمت اورشلیم در 1096 زمینه ساز عصر جدیدی برای اروپا و خاور نزدیک شد.